Riyazüs Salihinden Hadis Sohbetleri - İmam Nevevi - Doç. Dr. Seyit Avcı
Kategori
Yayınevi
Barkod
9789756213247
Yazar
Piyasa Fiyatı
37.00
491,40 ₺
Riyazü's Sâlîhîn'den Hadis Sohbetleri
İmam Nevevi - Doç. Dr. Seyit Avcı
Yazar: İmam Nevevi
Hazırlayan: Doç. Dr. Seyit Avcı
Sayfa Sayısı: 1008
Boyut: 17 x 25 cm
Basım Yeri: İstanbul
Basım Tarihi: 2012
Kapak Türü: Ciltli Sert Kapak
Kağıt Türü: 1. Hamur Kağıt
Dili: Türkçe
Dağıtım: Kitap Takipçileri
Temin Süresi: Aynı gün kargo
Sohbetin dindeki yeri büyüktür. Zira bu ümmetin en hayırlıları olan sahabiler sohbetle yetiştiler. Mektep ve medrese eğitimi görmedikleri halde efendimizin sohbetlerini dinleyerek iman yolunda ilerlediler. Onlar bu sohbetler sayesinde sahabi oldular, insanlığa ışık saçtılar. Yine onlar bu sohbetler sayesinde birbirlerine kucak açıp sarılmayı, birbirleriyle kardeş olup paylaşmayı, omuz omuza verip Allah yolunda savaşmayı öğrendiler. Onlar Efendimizin sohbetleri sayesinde böyle bir kıvama ulaştılar. Bu sohbetler sayesinde onlardan kimi imanın ve doğruluğun zirvesine çıktı, kimi hakkın ve adaletin eşsiz örneği oldu. Bu sohbetler sayesinde onlardan kimi tepeden tırnağa ilimle doldu, kimi düşmana karşı sıyrılan bir kılıç oldu. Onlar Efendimizin sohbetleri sayesinde bu hale geldiler. Piştiler, olgunlaştılar, gökteki yıldızlar gibi etrafa ışık ve nur saçar hale geldiler. Ashabını sohbetleriyle yetiştiren iki cihan güneşi Efendimiz aleyhisselamın sünnet meşalesi asr-ı saadetteki canlılığıyla elimizde bulunmaktadır. O günün müminleri gibi bugünün müminleri de Efendimizin sohbetlerine muhtaçtırlar.
İmam Nevevi'nin Rİyazü's Salihin adlı eseri bu bakımdan yeniden ele alındı. Zengin muhtevası ve güzel tertibi ile dikkat çeken bu değerli eserin hadisleri şimdiye kadar yapılan çalışmalardan farklı olarak tek tek değil de bir bütün halinde ele alındı ve bu yeni esere Riyazu's Salihin'den Hadis Sohbetleri adı verildi. Bununla bir nebze olsun müslümanlarafaydalı olmanın yolları arandı. www.kitaptakipcileri.com
Riyazüs Salihin Kitabı'nın Yazarı İmam Nevevi'nin Hayatı ?
Adı Ebû Zekeriyyâ Yahyâ İbni Şeref İbni Mürî en-Nevevî’dir. 631 yılı Muharrem ayının ortalarında (Ekim 1233) Suriye’nin güneyindeki Havran bölgesinde bulunan Nevâ köyünde doğdu. Köyüne nisbetle en-Nevevî veya en-Nevâvî o bölgeye nisbetle el-Havrânî dedelerinden Hizâm’a nisbetle de el-Hizâmî diye anıldı. Kendisinin Nevevî nisbesini kullandığı yazılarında görülmektedir. Adı Yahyâ olanlar baba oğul iki peygamberin hâtırasına hürmeten Ebû Zekeriyyâ diye künyelendikleri için o da geleneğe uyarak hiç evlenmediği halde bu künyeyi aldı. İslâm dinine olan hizmetlerine bakarak kendisine dini ihyâ eden kimse anlamında Muhyiddin lakabı verilmiştir. Övülmekten hoşlanmayan Nevevî dinin her zaman canlı ve dipdiri olduğunu kimsenin ihyâsına ihtiyacı bulunmadığını belirterek kendini tezkiye anlamı taşıdığı için bu lakapla anılmaktan hoşlanmaz hatta kendisine Muhyiddin diyenlere hakkını helâl etmeyeceğini söylerdi. Babası Şeref İbni Mürî mütevâzi dükkânında çalışan çevresinde dürüstlüğü ile tanınan zâhid ve müttaki bir kimseydi. www.kitaptakipcileri.com
Nevevî on yaşına basınca babasının dükkânında çalışmaya başladı. Fakat o ticaretle uğraşmayı sevmediği gibi arkadaşlarıyla oynamayı da arzu etmezdi. Erginlik çağına girerken hıfzettiği Kur’ân-ı Kerîm’i her fırsatta okumaktan büyük haz duyardı. Evliyâullahdan mübarek bir zât diye bilinen daha sonraları Nevevî’nin mânevî mürşidi olan Yâsîn İbni Yûsuf el-Merâkeşî (veya Zerkeşî) o sıralarda Nevâ’ya geldi. Çocukların birlikte oynayalım diye zorlamasına rağmen onlardan kurtulup Kur’an okumaya çalışan Nevevî’yi pek sevdi. Nevevî’nin Kur’an hocasına giderek bu çocuğun ileride önemli bir âlim ve büyük bir zâhid olacağını tahmin ettiğini onunla özel surette meşgul olmasını istedi. Fakat Kur’an muallimi ona "Sen müneccim misin?” diye çıkışarak tavsiyesini dikkate almadı.
Nevevî babasına yardım ederek ve fırsat buldukça çevresindeki âlimlerden temel İslâmî bilgileri öğrenerek on sekiz yaşına kadar memleketinde kaldı. 649 (1251) yılında babası onu Dımaşk’a getirerek Revâhiyye medresesine yerleştirdi. Medresede talebeye günde sadece bir ekmek veriliyordu. Nevevî bu mütevâzi şartlar altında tanınmış âlimlerden okumaya başladı. Ebû İshâk eş-Şîrâzî’nin (ö. 476/1083) Şâfiî fıkhına dair iki mûteber eserinden (büyük boy 166 sayfa tutan) et-Tenbîh’i dört ayda el-Mühezzeb’in ibâdât bölümünün dörtte birini de (bu kısım büyük boy 257 sayfa tutmaktadır) o yılın geri kalan sekiz ayı içinde ezberledi. Nevevî aşağıda anlatılacağı üzere daha sonraları bu iki eseri şerhetmiştir.
İki yıl sonra babasıyla birlikte hacca gitti. Yolda hastalandı ve Mekke’ye varıncaya kadar sıtmadan kıvrandı. Fakat sesini çıkarıp da hâlinden şikâyet etmedi. Medîne-i Münevvere’de bir buçuk ay kalarak oradaki âlimlerin derslerine katıldı.
www.kitaptakipcileri.com
Kendisinde ilme karşı öyle bir iştiyâk vardı ki bizzat söylediğine göre iki yıl boyunca yere uzanıp yatmadı. Uykusu gelince kitaplarına yaslanarak biraz uyuklardı. Onun ilme olan düşkünlüğü darb-ı mesel hâline geldi. Hocalarına gidip gelirken bile okuduklarını tekrar ederdi. Yıllar sonra yazacağı eserlerde belirttiği gibi ona göre "İlimle uğraşmak Allah rızâsını kazanmak için tutulan en iyi yol ve en üstün ibadetti. İlim tahsili nâfile oruç namaz ve zikirden daha faziletliydi.”
Hergün on iki hocadan lugat sarf nahiv fıkıh hadis kelâm gibi sâhalarda on iki çeşit ders alıyordu. Hadis ilmine dair okuduğu eserler bu konuda bir fikir verebilir:
Kütüb-i Sitte’yi hocalarına bizzat okuduktan başka Mâlik’in Muvatta’ını İmâm Şâfiî’nin Ahmed İbni Hanbel’in Osman İbni Saîd ed-Dârimî’nin Ebû Avâne el-İsferâyînî ve Ebû Ya`lâ’nın Müsned’leriniDârekutnî ve Beyhakî’nin es-Sünen’lerini Begavî’nin Şerhu’s-Sünne’si ile Humeydî’nin el-Cem beyne’s-Sahîhayn’ini ve Hatîb el-Bağdâdî’nin el-Câmi` li ahlâkı’r-râvî ve âdâbi’s-sâmi`ini de okudu. Devamlı çalışması sebebiyle on yıl gibi bir zamanda parmakla gösterilen bir ilim adamı oldu. 660 yılından itibaren de eser vermeye başladı. Nevevî’nin ilk eserini 655 yılında yazdığı da söylenmektedir.
www.kitaptakipcileri.com
"Bir kimsenin hocaları onun dinde babalarıdır. Allah ile irtibatını sağlayan vâsıtalardır” diyen Nevevîen çok fıkıh ve hadis sahalarındaki âlimlerden faydalandı.
Hadis ilmindeki hocaları hadisle ilgili önemli bilgileri öğrendiği ve birçok hadis kitabını kendisinden dinlediği Ziyâ İbni Temmâm el-Hanefî Sahîh-i Müslim’i okuduğu Ebû İshâk İbrâhim İbni Ömer el-Vâsıtî (ö. 662/1263-64) on yıl boyunca daha çok Buhârî ve Müslim hadislerinin şerhi konusunda faydalandığı ve o devirde bir benzerini görmediğini söylediği İbrâhim İbni Îsâ el-Murâdî el-Endelüsî (ö. 668/1269) ve en büyük hocası olduğu söylenen Ebü’l-Ferec Abdurrahman İbni Muhammed İbni Ahmed el-Makdisî (ö. 682/1283) gibi muhaddislerdir.
www.kitaptakipcileri.com
Fıkıh ilmindeki hocaları arasında kendisinden en çok faydalandığı ve ilk hocam dediği zühd ve takvâ sahibi mükemmel insan İshâk İbni Ahmed el-Mağribî (ö. 650/1252) o devirde Şâfiî fıkhını en iyi bilen Dımaşk müftüsü Ebû Muhammed Abdurrahman İbni Nûh İbni Muhammed el-Makdisî (ö. 654/1256) Şâfiî fıkhının en önde gelen âlimlerinden Ebü’l-Hasan Sellâr İbni Hasan el-İrbîlî (ö. 670/1271-72) ve fıkıh usûlü okuduğu kâdî Ebü’l-Feth Ömer İbni Bündâr et-Tiflîsî (ö. 672/1273-74) gibi fakihler vardır.
Nahiv ilmi tahsil ettiği âlimler arasında nahivcilerin imâmı İbni Mâlik et-Tâî’nin (ö. 672/1274) adı zikredilebilir.
Nevevî’ye pek çok âlim talebelik etmiştir. Bunların en meşhuru İbnü’l-Attâr Alâeddin Ebü’l-Hasan Ali İbni İbrâhim ed-Dımaşkî’dir. Bu âlim Nevevî’nin ömrünün son altı yılında ondan hiç ayrılmadığı devamlı hizmetinde bulunduğu için kendisine "Muhtasaru’n-Nevevî” lakabı verilmiştir. İbnü’l-Attâr aşağıda belirtileceği üzere Nevevî’nin hayatını kaleme almış ve yazdığı tercüme-i hâli hocasına kontrol ve tashih ettirmiştir. Hadis usûlüne dair Garâmî sahîh adlı manzûmenin müellifi İbni Ferah el-İşbîlî (ö. 699/1300); el-Menhelü’r-revî adlı usûl-i hadis kitabının müellifi Mısır ve Şam kadısı Bedreddin İbni Cemâ`a (ö. 733/1333) Şâfiî âlimlerinden kâdî Ziyâüddin Ali İbni Selîm el-Ezrü`î (ö. 731/1330-31)Tehzîbü’l-Kemâl müellifi Yûsuf İbni Abdurrahman el-Mizzî (ö. 742/1341) kâdılkudât Şemseddin İbnü’n-Nakîb Muhammed İbni İbrâhim (ö. 745/1345) ve muhaddis târihçi İbni Kesîr’in babası Ebû Hafs Ömer İbni Kesîr gibi önemli şahsiyetler ona talebelik etmiştir. Bunlardan başka bazı âlimler de Nevevî’den icâzet yoluyla rivayette bulunmuşlardır.
www.kitaptakipcileri.com
Muhtelif devirlerde hadis ilmini yeniden canlandıran âlimler gelmiştir. Nevevî’nin yaşadığı yüzyılda İbnü’s-Salâh ile Nevevî bir sonraki asırda Zehebî müteâkip asırda İbni Hacer el-Askalânî gibi âlimler hadis ilmine büyük hizmet etmişlerdir. Zehebî’nin "hadis âlimlerinin efendisi” diye andığı Nevevî bir hadis hâfızı aynı zamanda hadis ilimlerinde tanınmış bir otoriteydi. Sahîh hadisleri olduğu kadar zayıf ve uydurma rivayetleri râvilerin hâllerini bilirdi. Hadislerde geçen garîb kelimeleri anlamada ve hadislerden fıkhî hüküm elde etmede pek mâhirdi.
Şâfiî fıkhında devrinin en büyük âlimi o idi. Bu mezhebin esaslarını usûl ve fürûunu bir meseleye dâir sahâbe ve tâbiîn âlimlerinin neler söylediklerini hangi noktada birleşip hangi noktada birbirinden ayrıldıklarını ezbere bilirdi. Birgün İmâm Gazzâlî’nin el-Vasît’inden yapılan bir nakil hakkında kendisiyle münakaşa ettiler. Halbuki Nevevî münakaşa etmekten hiç hoşlanmadığı gibi münakaşa edenleri de sevmezdi. Şöyle dedi:
"Benimle el-Vasît hakkında münakaşa ediyorlar. Ben o eseri dört yüz defa okudum.”
Tahsil için geldiği Dımaşk’ta kendisinden ilk faydalandığı hocası Şam müftüsü Firkâh ile aralarında daha sonraki yıllarda ganimetlerin taksimi konusunda görüş ayrılığı çıktı. Hocalarına aşırı derecede saygı duymakla beraber onların Şâfiî mezhebine veya sünnetin açık hükmüne aykırı görüşleri karşısında hiç mütevâzi davranmayan Nevevî devrin şartlarını dikkate alarak fetvâ veren hocasını tasvip etmedi; bu sebeple araları açıldı.
Mezhepte imâmı olan eş-Şâfi`î’nin "Helâl ve haram bilgisinden sonra en değerli ilim tıb ilmidir” demesi sebebiyle olmalı ki öğrencilik yıllarında bir ara tıp tahsil etmek istedi. Bu sebeple İbni Sînâ’nın el-Kânûn adlı eserini satın aldı. Fakat o günden itibaren pek bunalıp sıkılmaya başladı. Sonunda bu hâlin kendisine tıpla uğraşmaktan geldiğini anlayarak el-Kânûn’u sattı ve odasında tıpla ilgili ne varsa elinden çıkarmak suretiyle rahatladı.
www.kitaptakipcileri.com
Nevevî muhtelif medreselerde hocalık yaptı. 665 (1267) yılında Ebû Şâme el-Makdisî’nin vefatıyla boşalan Suriye’nin en tanınmış öğretim müessesesi olan Eşrefiyye Dârülhadisi şeyhliğine getirildi. Vefâtına kadar on bir sene müddetle bu görevi devam ettirdi.
Nevevî orta boylu kara yağız bir kimseydi. Bir kaç teli ağarmış sık ve siyah sakalı heybetli görünüşüne ayrı bir ağırlık verirdi. Ciddi yüzünde tebessüm az görülürdü. Kılığı kıyafeti devrinin âlimlerinin özel giyim kuşamına hiç benzemezdi. Sırtındaki kaba dokunmuş pamuk elbise ve başındaki küçük sarığıyla onu gören Dımaşk’ı gezmeye gelmiş Nevâlı bir köylü zannederdi.
Ömrünü ilme nikâhlayan Nevevî hiç evlenmedi. Belki evliliğin kendisini meşgul edeceği belki de kendisine muhtelif sorumluluklar yükleyeceği kanaatıyla evlenmeyi hiç düşünmedi.
Âhirete duyduğu özlem sebebiyle dünya zevklerine yiyip içmeye giyinip kuşanmaya kısaca söylemek gerekirse rahat yaşamaya değer vermezdi. Günde bir defa geceleyin sadece bir çeşit yemek yerdi. Sofrasında iki çeşit yiyecek nâdiren bulunurdu. Eti köyüne gideceği zamanlar yerdi. Sadece seher vakti su içerdi. Karla soğutulmuş suyu içmez; rutubeti uyku getirir diye salatalık bile yemezdi. Kebap ve tatlıya zâlimlerin yiyeceği diye iltifat etmezdi. Talebeliğinden itibaren kazandığı az uyuma alışkanlığınıfânî ömrü yeterince değerlendirebilmek için hayatı boyunca uyguladı.
www.kitaptakipcileri.com
Onun hayatını yazanların hemen hepsinin belirttiğine göre Dımaşk’ta yetişen meyvaları yemezdi. Bunun sebebini soran talebesi İbnü’l-Attâr’a Dımaşk’ta pek çok vakıf arazi bulunduğunu bunların titizlikle idare edilmediğini ortaklığın meşrû bir şekilde yapılmadığını dolayısıyla bu meyvalara haram karıştığını söyledi. Babasının getirdiği yiyeceklerle geçimini sağlar sadece onun getirdiği incirleri yerdi. Bütün bu hâller onun iradesinin ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir.
En büyük ibadetin samimi bir niyetle helâl ve haramları öğrenmek olduğunu söyleyen Nevevî hayatı boyunca kimseden bir kuruş almadı. Görev yaptığı medreselerden kendisine verilen aylıkla kitap alırsonra da bunları o medreseye vakfederdi. Eşrefiyye dârülhadisinden hiç maaş almadı. Onun bu hâli hak mefhumuna ne büyük önem verdiğini göstermektedir. Nevevî’yi yakından tanıyan bazı âlimler onun bir sahâbî gibi bazıları ise bir tâbiî gibi yaşadığını söylemişlerdir.
İlimle bu kadar çok meşgul olmasına rağmen ibadete Kur’an okumaya ve Allah Teâlâ’yı zikretmeye geniş zaman ayırırdı. Bir gece sabaha doğru Dımaşk Câmii’nde bir direğe yönelmiş karanlıkta namaz kılıyordu. Allah Teâlâ’nın zâlimler ile onların arkadaşı olan günahkârları cehenneme götürmeleri için meleklere verdiği "Onları tutuklayın; çünkü onlar sorguya çekileceklerdir” [Sâffât sûresi (37) 24] emrini hesâba çekilen kendisiymiş gibi derin bir hüzün ve huşû içinde dakikalarca tekrarlayıp durmuştu.
www.kitaptakipcileri.com
Nevevî’yi yakından tanıyan bazı âlimler onun kerâmetlerinden sözederler.
Bu ürüne ilk yorumu siz yapın!
Tavsiye Ürünler
